Ervaringsdeskundigheid

Ervaringsdeskundigheid is een begrip wat vaak gebruikt wordt, maar het verschilt nog al eens wat er mee bedoeld wordt. Zo gebruiken mensen het vaak als ze iemand bedoelen die iets zelf heeft meegemaakt: iemand die “weet hoe het is.” Denk aan mensen die in een GGZ instelling opgenomen geweest zijn of die (ernstig) ziek zijn geweest. Maar bijvoorbeeld ook mensen die een hoge berg beklommen hebben of de marathon gelopen hebben.

Ervaringsdeskundigen zijn natuurlijk altijd mensen die “weten hoe het is” en uit hun eigen ervaringen putten. Het hebben van ervaring maakt echt niet dat je zomaar ervaringsdeskundige bent. Het onderstaande diagram geeft het verloop van iemand met ervaring naar ervaringsdeskundige weer.

We spreken van het hebben van eigen ervaring als je de worsteling van het leven met een psychische kwetsbaarheid, verslavingsgevoeligheid en/of dak- of thuisloosheid zelf hebt meegemaakt. We noemen dit levensontwrichtende situaties. In deze situatie(s) heb je kennis opgebouwd over hoe je met deze situaties om gaat. Dat noemen we ervaringskennis. Ervaringskennis wordt opgebouwd door te reflecteren op je eigen ervaringen (wat heb je er van geleerd?) en door kennis te nemen van de ervaringen van anderen. Dit kan bijvoorbeeld door het delen en lezen van ervaringsverhalen, door ervaringen uit te wisselen in gesprekken of herstelgroepen of door boeken en tijdschriften te lezen over herstel.

Heb je ook de vaardigheden om deze kennis op professionele wijze in te zetten en over te dragen, dan spreken we van ervaringsdeskundigheid. De ontwikkeling van het hebben van ervaring naar ervaringsdeskundigheid is een proces dat ieder op zijn eigen snelheid doorloopt. Bij Team Herstel heten wij ervaringswerkers, omdat we van ervaringsdeskundigheid ons beroep hebben gemaakt.